wtorek, 28 kwietnia 2020

Na obrzeżach x Radio Kapitał 28 IV 2020


Choć restrykcje zostały poluzowane, na zagraniczne wypady nie ma na razie szans. Dlatego dzisiaj jeszcze głębiej niż zwykle zanurzymy się w muzyce "stamtąd". Posłuchaliśmy miejsc, do których było trudno dotrzeć również przed pandemią. W programie same nagrania terenowe z Mali, Egiptu, Abchazji, Kałmucji, Senegalu, Krymu i Szydłowca. W tym premiera radiowa fragmentów Mono Egypt, pierwszej kompilacji nagrań JuJu Sounds (o których już niedługo coś więcej) oraz dużo ciepłych słów o Ored Recordings, Sahel Sounds, Petites Planetes i In Crudo.

1. Ensemble Maqam - Bahçalarda kestane (TRACES OF CRIMEA • Ensemble Maqam live in the Khans' palace of Bakhchisarai)
2. Alkibar Junior - Adouna (Music from Saharan WhatsApp 04)
3. Lewlewal de Podor - Ziarre (Yiila Jam)
4. Tidiane Tham - Dannibe (Siftorde)
5. Mizmar, Aswan (Mono Egypt)
6. Shabab il Nasr, Port Said (Mono Egypt)
7. Nikolas & Konstantinos Singerov - Εγω΄ κε ερχουμε και εσυ΄ παραμερι΄σμε (Pontic Greeks from Abkhazia)
8. Tatiana Dordzhieva + Maria Beltsykova - Erdnin Haalga (Song about a girl called Erdnin Haalga) (Kalmykian Archaic and Soviet Folk)
9. Sonya Shavtikova - Нахва йбзибара (Red East: Abaza Lovesongs)
10. Marian Bujak - Polka Żydóweczka (Marian Bujak z Szydłowca - portret skrzypka)
11. Ababda, Upper Egypt (Mono Egypt)

piątek, 24 kwietnia 2020

Głos żurawi


O Zabelle Panosian przypomniałem sobie, czytając Księgę szeptów Varujana Vosganiana. W jednej ze scen tej poruszającej opowieści Garabet Vosganian, dziadek autora wyjmuje skrzypce i śpiewa Grunk, Żurawia starą ormiańską piosenkę. Daleko są od gór Araratu i jeziora Van, osiadli w rumuńskiej Mołdawii. Cudem ocaleni z masakr, pogromów i wreszcie ludobójstwa. W Fokszanach, sennym miasteczku dorastał Varujan otoczony “starcami swojego dzieciństwa” i chłonął ich historie, które później spisał.

Jeszcze dalej od Armenii uciekli rodzice Zabelle Panosian. Najpierw do Irlandii, a potem, w 1907 roku, do Stanów Zjednoczonych. Tam Zabelle zamieszkała w Bostonie, wyszła za mąż i zaczęła śpiewać w chórze miejskiej opery. 10 lat później nagrała kilka piosenek dla Columbia Records. Pierwszą był właśnie Żuraw, zapisywany tym razem jako Groung. Śpiewając ją, Zabelle musiała wiedzieć, co się działo w Imperium Osmańskim od dwóch lat. Może dlatego jej sopran w tym i innych nagraniach brzmi tak żałobnie. Może tez z tego powodu wybrała do zaśpiewania również Mir Khar Babge Kereznam, Głęboki grób mojego ojca, przeszywający do szpiku kości lament. Żuraw był pierwszym i największym przebojem Zabelle, Columbia wznawiała go aż do 1931 roku, dopóki nie przestała wydawać muzyki ormiańskiej.

Po latach o zapomnianej Panosian przypomniał nie kto inny, jak wspominany już przeze mnie kilkakrotnie Ian Nagoski, archiwizator zajmujący się muzyką imigrantów w Stanach. Żuraw po raz pierwszy pojawił się na jego kompilacji To What a Strange Place, później wykonywał go Kronos Quartet. Zabel dożyła 96 lat, zmarła w 1986 w zapomnieniu. Zostało po niej kilka zdjęć i kilkanaście piosenek.

Żuraw w tej pieśni nie prowadzi do domu. Nie przynosi tej wieści z ojczyzny, bo tej już nie ma. Domy zostały zostały zburzone, mieszkańcy wypędzeni i wymordowani. Jedyne, co przynosi, to wspomnienia i ból.


czwartek, 16 kwietnia 2020

Na obrzeżach x Radio Kapitał 14 IV 2020



Są tacy, którzy mówią, ze rytm jest wszystkim. I to właśnie sprawdziłem w tej audycji. Od irańskich i tureckich eksperymentów przez indonezyjski trad-pop po szaloną wiksę z Mali i RPA. Bębny, automaty, z rzadka inne instrumenty.

1. Mentrix - Dreams (My Enemy, My Love)
2. Mohammad Reza Mortazavi - Taken by the Wind (Ritme Jaavdanegi)
3. Mohammad Reza Mortazavi - Dancing Eleven (Ritme Jaavdanegi)
4. Cevdet Erek - Flow 1 (Davul)
5. Hubert Zemler - Dji (Gostak & Doshes)
6. Group Gentra Madya - Sambal Lada (Hot Chilli) (Malam Minggu : Saturday Night in Sunda)
7. Nihiloxica - Tewali Sukali (Kaloli)
8. Kalbata ft. Tigris - Vanrock (Vanrock)
9. DJ Diaki - Mix Introu 1 (Balani fou)
10. Menzi - QGM Dance (Impazamo)
11. Chouk Bwa & The Angstromers - Move Tan (Vodou Alé)



środa, 1 kwietnia 2020

Na obrzeżach x Radio Kapitał 31 III 2020



Pół audycji wypełnił indie pop w językach innych niż angielski i krótka rekapitulacja z koncertów w czasach pandemii (tak, mówię o Cuarentena Fest). Świat jednak nie do końca się zatrzymał, mimo trudności wychodzi nowa muzyka - drugie pół godziny to przegląd świeżynek z Etiopii, Iranu, Grecji, Mali i Palestyny.

1. Caliza - Call of Duty (Mar de Cristal)
2. Evripidis & His Tragedies - Μια Τρίτη στην Καντίνα (Μια Τρίτη στην Καντίνα)
3. Sobrenadar - Nordzee
4. Colombre - Crudele
5. Kumisolo - Transport en commun
6. Clea Vincent - Du sang sur le congas
7. Hailu Mergia - Abichu Nega Nega
8. Evritiki Zygia - Maritsa
9. Tamikrest - Azawad
10. Mentrix - Nature
11. Zenobia - Desert Hafla